Saç Yolma: Kontrol Edilemeyen Bir Dürtü Olan Trikotilomani Nedir?

Bu, bazen sadece kötü bir alışkanlık sanılıyor; oysa durum çok daha karmaşık. Trikotilomani nedir, diye soranlar için bu, kişinin kendi saçını veya vücudunun herhangi bir yerindeki kılları kompulsif (zorlantılı) bir şekilde çekip yolmasıyla karakterize edilen bir rahatsızlık (dürtü kontrol bozukluğu) aslında. İnsanlar bunu stresle başa çıkmanın garip bir yolu olarak görüyor, ancak arkasında yatan psikolojik dinamikler oldukça derin.

Pek çok kişi başlangıçta durumu önemsemiyor. Trikotilomani belirtileri genellikle küçük bir alanda seyrek saç veya kaşlarla başlıyor. Örneğin, bir üniversite öğrencisinin sınav öncesi farkında olmadan kirpiğini yolması gibi. Hatta, bu durumun ilk olarak bir asır kadar önce fark edilmeye başlandığı söylenir; ilk tanımlamalar bile kişilerin yaşadığı şaşkınlık ve çaresizlik hissini yansıtıyordu. Evet, bu durumun tarihi bile bir nevi gizemli bir serüven. Araştırmalara göre, nüfusun yaklaşık %1 ila %2’sini etkilediği düşünülüyor; ki bu, sandığımızdan çok daha yüksek bir oran. Ancak bu rakamlar bile kesin değil, çünkü utançtan doktora başvurmayan çok insan var.

Zorlayıcı bir döngü bu. Çekme eylemi öncesinde gerginlik hissediliyor. Sonra, o kılı çekme anı geliyor; sanki bir rahatlama, bir haz anı yaşanıyor. Bir anlık sükûnet. Ama hemen ardından o bildik suçluluk ve utanç hissi kaplıyor insanı. O yüzden, bu durumu yaşayanların yaşadığı kaygı düzeyi oldukça yüksek.

Peki, neden oluyor? Beyin kimyasındaki farklılıklar, genetik yatkınlıklar ve çevresel stres faktörleri üzerinde duruluyor, fakat kesin bir neden söylemek zor. Bir uzman, "Bu durum, kişinin duygularını düzenlemekte zorlanmasının dışa vurumu olabilir," demişti bir konuşmasında. Yani mesele sadece saç değil, altında yatan duygusal bir düzenleme sorunu yatıyor. İşte bu noktada, Trikotilomani tedavisi seçenekleri önem kazanıyor; davranış terapileri (özellikle alışkanlık tersine çevirme eğitimi), en çok umut vadeden yaklaşımlardan.

Durumun ciddiyeti zamanla artabiliyor. Kimi zaman bu davranış, kişinin sosyal hayatını tamamen kısıtlayıcı hale gelebiliyor. Şaşkınlık verici. Bazı hastalar, yoldukları kılları inceleme veya hatta yutma (trikofaji) davranışları bile gösterebiliyor, ki bu da mide-bağırsak sorunlarına yol açabilir. Herkes bunu açıkça konuşamıyor. Çoğu zaman gizleniyor, saklanıyor.

Özellikle gençlerde görülme sıklığı oldukça yüksek. Aileler ne yapacağını bilemeyebiliyor. Bu noktada, doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmak kritik. Konuyla ilgili güncel Trikotilomani bilgileri için medihaber.com takibi ve sosyal medya hesaplarını takip ederek güncel bilgilere ulaşabilirsiniz. Bilinçlendirme, ilk adımdır.

Son dönemdeki araştırmalar, Bilişsel Davranışçı Terapi’nin (BDT) ve bazı ilaç tedavilerinin önemli sonuçlar verdiğini ortaya koyuyor. Çaresizlik,