Stereotaktik Radyoterapi (Radyasyon Tedavisi)

Stereotaktik radyoterapi, yüksek dozda radyasyonun odaklanarak doğrudan tümöre uygulandığı özel bir eksternal ışın radyoterapi yöntemidir. Bu tedavide amaç, tümörü hassas biçimde yok ederken çevredeki sağlıklı dokulara mümkün olduğunca az zarar vermektir. Tedavinin uygulanıp uygulanmayacağına ise radyasyon onkoloğu, hastanın durumu ve tümörün özelliklerini değerlendirerek karar verir.

Memorial Ankara Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Bölümü’nden Prof. Dr. Müge Akmansu, stereotaktik radyoterapi hakkında önemli bilgiler paylaşıyor.

Radyoterapi Neyi Amaçlar?

Radyoterapi (radyasyon tedavisi), kanser ve bazı diğer hastalıkların tedavisinde kullanılan bir yöntemdir.

• Radyasyon, tümör hücrelerini yok eder veya büyümelerini durdurur.

• Ağrı ve diğer semptomların azaltılmasına yardımcı olabilir.

• 100 yılı aşkın süredir kanser tedavisinde kullanılmaktadır.

Eksternal ışın radyoterapisi, en yaygın kullanılan yöntemdir. Bu yöntemde, vücudun dışından gönderilen radyasyon ışınları tümöre yönlendirilir. Normal hücreler kendini onarabilirken, tümör hücreleri onarım yapamadığı için tedaviyle yok olurlar.

Tedavi genellikle birkaç hafta boyunca günlük seanslarla uygulanır. Bu sayede sağlıklı dokuların kendini toparlamasına zaman tanınır.

Stereotaktik Radyoterapi Nasıl Uygulanır?

Stereotaktik radyoterapi, tümörü yüksek doğrulukla hedefleyen odaklanmış radyasyon ışınları kullanır. Bu süreçte:

• Detaylı görüntüleme yöntemleri,

• Bilgisayar destekli üç boyutlu tedavi planlaması,

• Hassas tedavi cihazları kullanılır.

Stereotaktik radyoterapi iki şekilde uygulanır:

1. Stereotaktik Radyocerrahi (SRS)

• Genellikle beyin ve omurga tümörlerinde kullanılır.

• 1–5 seans arasında uygulanır.

• Cerrahi kesi yapılmaz; doku çıkarılmaz.

• Radyasyon onkoloğu ve beyin cerrahı iş birliğiyle uygulanır.

2. Stereotaktik Vücut Radyoterapisi (SBRT/SABR)

• Beyin ve omurga dışındaki vücut tümörlerinde kullanılır.

• Küçük tümörlerde etkilidir.

• Tedavi sırasında hastanın hareket etmesini önlemek için özel tutucular kullanılabilir.

• Bazı cihazlar, nefes alma gibi doğal hareketlere uyum sağlayabilir.

Stereotaktik Radyoterapi ile Hangi Hastalıklar Tedavi Edilir?

Beyin ve Omurga Tümörleri

• Tekrarlayan beyin kanserleri (gliomalar ve diğer primer tümörler)

• Beyin metastazları (diğer organlardan beyne yayılan tümörler)

• Meningiomlar (beyin zarı kaynaklı iyi huylu tümörler)

• Hipofiz adenomu (hipofiz bezindeki iyi huylu tümörler)

• Akustik nörinom / Vestibüler schwannoma (iç kulak kaynaklı iyi huylu tümörler)

Sinir ve Damar Hastalıkları

• Trigeminal nevralji (şiddetli yüz ağrısı ile seyreden sinir hastalığı)

• Arteriyovenöz malformasyonlar (beyindeki anormal damar yumağı)