Kronik hastalıklar, özellikle ileri yaşlarda sık görülse de artık genç nüfusta da yaygınlaşmaya başladı. Hareketsiz yaşam tarzı, dengesiz beslenme, sigara ve alkol kullanımı bu süreci hızlandıran en önemli etkenler arasında.
Kronik Hastalıkların Genel ÖzellikleriKronik hastalıklar; bir yıldan uzun süren tedavi gerektiren ya da kişinin günlük yaşamında bir yıldan fazla kısıtlamaya yol açan hastalıklar olarak tanımlanıyor. Öne çıkan özellikleri ise şöyle:
Birden fazla faktörün etkisiyle gelişen kompleks yapıda olmaları
Belirtilerin yavaş yavaş ortaya çıkabilmesi ya da uzun süre belirti vermeden ilerlemesi
Zaman içinde farklı sağlık sorunlarına yol açabilmesi
Hastanın işlevselliğini azaltarak yaşam kalitesini düşürmesi
En Sık Görülen Kronik HastalıklarKronik hastalıklar çok çeşitlidir ancak bazıları toplumda daha sık görülür:
Diyabet: Yüksek kan şekeri ile seyreden bu hastalık, kontrol altına alınmadığında göz, kalp ve böbrek sağlığını olumsuz etkiler.
Hipertansiyon: Çoğu zaman belirti vermeden ilerleyen yüksek tansiyon, kalp ve böbrek hastalıkları için ciddi bir risk faktörüdür.
Kalp Hastalıkları: Ülkemizde ölümlerin en önemli nedenlerinden biri kalp damar hastalıklarıdır. Diyabet, obezite ve KOAH gibi rahatsızlıklarla yakından ilişkilidir.
KOAH: Sigara ve zararlı gazlara maruziyetle gelişen, nefes darlığı ve öksürükle seyreden ilerleyici bir akciğer hastalığıdır.
Artrit: Eklem iltihapları; ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı ile yaşam kalitesini düşürür.
Kanser: Genetik değişimlerle başlayan ve kontrolsüz hücre çoğalmasıyla tümörlere yol açan hastalıklar topluluğudur.
Astım: Solunum yollarının daralmasıyla nefes darlığına sebep olur, doğru tedavi ile kontrol altına alınabilir.
Alzheimer ve Demans: Özellikle yaşlılarda hafıza kaybı ve düşünme becerilerinde ciddi bozulmalara yol açar.
Osteoporoz (Kemik Erimesi): Kemiklerin kırılgan hale gelmesine sebep olur, menopoz sonrası kadınlarda sık görülür.
Depresyon: Sadece fiziksel değil, psikiyatrik rahatsızlıklar da kronik hastalık grubuna girer. Uzun süreli üzüntü hali ve hayata ilgisizlikle karakterizedir.
Kronik Hastalıklar Önlenebilir mi?Kronik hastalıkların tamamen ortadan kaldırılması çoğu zaman mümkün olmasa da erken teşhis ve yaşam tarzı değişiklikleri ile büyük ölçüde kontrol altına alınabilir.
Alınabilecek önlemler şunlardır:
Sağlıklı ve dengeli beslenmek
Düzenli egzersiz yapmak
Sigara ve tütün kullanımından uzak durmak
Düzenli doktor kontrollerini ihmal etmemek
Özellikle ailesinde kalp, diyabet veya kanser öyküsü olan bireyler risk grubunda kabul ediliyor. Bu nedenle erken dönemde yapılan kontroller, olası komplikasyonların önüne geçilmesinde büyük önem taşıyor.