Yoğunluk ayarlı radyoterapi (IMRT), kanser tedavisinde kullanılan ileri teknoloji bir ışın tedavisidir. Amaç; tümörlü bölgeyi yüksek hassasiyetle hedef alırken çevredeki sağlıklı dokuları korumaktır. Bu yöntem, tümörün küçülmesine ve etkisinin ortadan kaldırılmasına yardımcı olur.
İçindekilerIMRT (Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi) Nedir?
IMRT Neden Yapılır?
IMRT Nasıl Uygulanır?
IMRT’nin Avantajları ve Dezavantajları
Sıkça Sorulan Sorular
IMRT (Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi) Nedir?IMRT (Intensity-Modulated Radiation Therapy), radyasyon ışınlarının yoğunluğunun ve açısının bilgisayar destekli sistemlerle ayarlandığı gelişmiş bir radyoterapi yöntemidir. Geleneksel radyoterapiye göre daha hassas ışın dağılımı sağlar. Böylece:
Tümörlü doku yüksek doğrulukla hedeflenir.
Çevredeki sağlıklı dokular korunur.
Yan etkiler azaltılarak tedavi başarısı artırılır.
IMRT Neden Yapılır?IMRT özellikle hayati organlara veya kritik yapılara yakın tümörlerde tercih edilir. Temel amaç, tümör hücrelerine yüksek doz radyasyon verirken sağlıklı dokulara en az zarar vermektir.
Başlıca kullanım alanları:
Baş ve boyun kanserleri (gırtlak, yutak, sinüs, tükürük bezleri)
Beyin tümörleri (omurilik, optik sinirler, beyin sapına yakın bölgeler)
Prostat kanseri (mesane ve rektum korunarak)
Meme kanseri (kalp ve akciğere zarar riski azaltılır)
Akciğer kanseri (sağlıklı akciğer dokusu korunur)
Jinekolojik ve gastrointestinal kanserler (rahim, rahim ağzı, pankreas, rektum)
Bazı iyi huylu tümörlerin tedavisinde de uygulanabilir.
IMRT Nasıl Uygulanır? 1. Planlama ve GörüntülemeBT ve MR görüntüleme ile tümörün yeri ve boyutu belirlenir.
Bilgisayar yazılımı ile ışınların açısı ve yoğunluğu planlanır.
2. HazırlıkHastanın doğru pozisyonda kalması için sabitleyici aparatlar kullanılır.
Cilt üzerine küçük işaretler konur.
Detaylı görüntülerle son plan oluşturulur.
3. Tedavi SeanslarıHasta her seans aynı pozisyona yerleştirilir.
LINAC (lineer hızlandırıcı) cihazı ışınları farklı açılardan gönderir.
Seanslar ağrısızdır ve hasta radyasyonu hissetmez.
Genellikle haftada 5 gün olmak üzere birkaç hafta sürer.
4. Tedavi SonrasıHasta günlük yaşamına dönebilir.
Hekim olası yan etkileri (cilt kızarıklığı, hassasiyet, yorgunluk) kontrol eder.
IMRT’nin Avantajları ve Dezavantajları AvantajlarıYüksek hassasiyet: Tümör noktası doğru şekilde hedeflenir.
Sağlıklı dokular korunur: Omurilik, kalp, akciğer gibi kritik organlar zarar görmez.
Az yan etki: Daha az doku hasarı ve daha yüksek yaşam kalitesi.
Esnek doz dağılımı: Tümörün farklı bölgelerine farklı dozlar verilebilir.
DezavantajlarıKarmaşık planlama süreci: Gelişmiş yazılım ve uzman ekip gerektirir.
Daha uzun hazırlık: Planlama ve seans süreleri klasik radyoterapiye göre uzundur.
Yan etkiler tamamen yok olmaz: Cilt hassasiyeti, yorgunluk gibi etkiler görülebilir.
Teknik gereksinimler: Gelişmiş cihaz ve deneyimli ekip olmadan uygulanamaz.
Sıkça Sorulan SorularIMRT ağrılı mıdır? Hayır. İşlem sırasında hasta radyasyonu hissetmez, seanslar ağrısızdır.
IMRT kaç seans sürer? Genellikle haftada 5 gün olmak üzere birkaç hafta uygulanır. Süre tümörün türü ve hastanın durumuna göre değişir.
Yan etkileri nelerdir? En sık görülenler: ciltte kızarıklık, hassasiyet ve yorgunluk. Çoğu geçici olup tedavi sonrasında düzelir.
IMRT ile tamamen iyileşmek mümkün mü? Hastanın genel durumu, kanserin türü ve evresine bağlıdır. Bu değerlendirmeyi onkolog yapar.
Klasik radyoterapiden farkı nedir? Klasik yöntemde tüm tümöre aynı doz verilirken, IMRT’de farklı bölgelere farklı doz uygulanır. Bu da daha hassas ve güvenli bir tedavi sağlar.
IMRT herkese uygulanabilir mi?
Hayır. Bazı tümör tiplerinde veya teknik sınırlamalarda farklı radyoterapi yöntemleri tercih edilebilir. Karar, radyasyon onkoloğu tarafından verilir.